Hợp đồng hoán đổi tín dụng Credit Default Swap là gì?

Còn được gọi là hợp đồng hoán đổi CDS, hoán đổi tín dụng là một loại hợp đồng phái sinh đặc biệt được người mua dùng để ngăn ngừa rủi ro vỡ nợ cũng như các nguy cơ tài chính khác. Ta có một số ví dụ minh họa hoán đổi tín dụng nợ xấu trong cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008. Ngày nay, hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng là một thỏa thuận trong đó người bán chịu trách nhiệm thanh toán cho người mua mọi khoản lãi và phí bảo hiểm trong trường hợp bên cung cấp tín dụng vỡ nợ.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau phân tích kỹ hơn về hợp đồng hoán đổi tín dụng CDS cùng một số ví dụ thực tiễn cũng như làm thế nào loại hợp đồng này được sử dụng trên thị trường tài chính. Ngoài ra, ta cũng sẽ bàn về một số rủi ro đi kèm giao dịch hoán đổi tín dụng đối với bên mua.

Hợp đồng hoán đổi tín dụng là gì?

Khi nhà đầu tư mua các giao dịch hoán đổi tín dụng CDS thì đồng nghĩa ta đã đồng ý thanh toán một số tiền cụ thể trong một thời hạn nhất định cho đến khi khoản tín dụng đến ngày đáo hạn. Như MTrading đã nêu ở trên, thỏa thuận cũng buộc người bán phải hoàn trả mọi khoản lãi suất và phí bảo hiểm trong trường hợp vỡ nợ.

Nói cách khác, đây là công cụ tài chính giúp người mua kiểm soát rủi ro. Hợp đồng hoán đổi tín dụng có phương thức hoạt động rất tương đồng với các kế hoạch bảo hiểm. Nhà đầu tư chi một khoản tiền nhỏ chia thành nhiều lần để bảo vệ tài sản và ngăn ngừa rủi ro tiềm ẩn hay các tình huống bất ngờ có thể dẫn đến thua lỗ.

Ví dụ minh họa hợp đồng hoán đổi tín dụng

Hợp đồng hoán đổi tín dụng CDS ra mắt lần đầu tiên vào năm 1994. Năm đó Blythe Masters lần đầu tiên giới thiệu công cụ tài chính này ra thị trường. Tuy nhiên, hợp đồng CDS chỉ trở nên phổ biến trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 do lúc đó chưa ban hành công cụ pháp lý hay khuôn khổ quản lý hoạt động hoán đổi. Tại thời điểm đó, khối lượng giao dịch hoán đổi tín dụng CDS ở mức 62,2 nghìn tỷ USD nhưng chỉ vài năm sau đã giảm hơn 50%.

Lý do nhà đầu tư nên mua hợp đồng hoán đổi tín dụng CDS

Nhà đầu tư có thể có nhiều lý do để mua CDS, và không phải lúc nào cũng liên quan đến bảo vệ tài sản hoặc ngăn ngừa rủi ro. Suy cho cùng, mọi người tham gia vào thị trường tài chính đều có cùng mục tiêu duy nhất là tạo ra lợi nhuận. Và như vậy nhà đầu tư có thể mua các hợp đồng hoán đổi tín dụng để:

1. Đầu cơ. Chiến lược đơn giản là mua vào tài sản và bán nó ra với mức giá cao hơn. Các nhà đầu tư thường mua CDS để tự bảo vệ khỏi nguy cơ sụt giảm uy tín tín dụng của tổ chức hoặc công ty phát hành. Đồng thời, mọi người cũng có thể bán đi quyền bảo vệ đó cho người mua khác trong trường hợp chắc chắn uy tín tín dụng của công ty hoặc người bán sẽ được tăng cao. Do đó CDS có thể được sử dụng như một công cụ bổ sung giúp đánh giá mức độ tin cậy của một công ty/tổ chức.
2. Hưởng chênh lệch giá. Kỹ thuật này là phương thức mua và bán cùng một tài sản đồng thời trên nhiều thị trường khác nhau. Mục đích chủ yếu là tìm kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch giá tạm thời trong ngắn hạn. Liên hệ giữa chênh lệnh giá với CDS khá đơn giản dễ hiểu. Nếu giá cổ phiếu tăng, mức giao dịch hoán đổi tín dụng trở nên “chặt” hơn và ngược lại. Khi một công ty nào đó có vẻ như ít có tiềm năng phát triển, CDS trở nên “lỏng” hơn và kéo giá cổ phiếu công ty giảm xuống.
3. Bảo hiểm rủi ro Hedging. Các chiến lược phòng ngừa rủi ro cũng được sử dụng như một hình thức bảo hiểm tài sản. Chúng giúp nhà đầu tư bảo vệ vốn liếng khỏi biến động giá bất ngờ. Đây chính là lúc các ngân hàng hay tổ chức tài chính có thể tham gia mua bán hợp đồng hoán đổi tín dụng CDS với tư cách người mua nhằm ngăn ngừa rủi ro vỡ nợ của người đi vay. Bên cạnh đó hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng có khả năng giúp các ngân hàng đa dạng hóa kênh thanh toán tín dụng mà không làm hỏng quan hệ với người cho vay.

Rủi ro của hợp đồng hoán đổi tín dụng CDS

Rủi ro chính khi tham gia mua bán CDS là khả năng người mua vỡ nợ. Khi người mua từ chối thỏa thuận, người bán không phải làm gì khác ngoài việc tìm kiếm một người mua khác hoặc cố gắng bán hợp động hoán đổi cho bên thứ ba như là cách thức duy nhất để thu lại chi phí và vốn đầu tư ban đầu. Thông thường thì các khoản hoán đổi rủi ro tín dụng thứ cấp được bán với giá thấp hơn và dẫn đến thua lỗ.

Bài viết này không chứa và không nên được hiểu là chứa lời khuyên đầu tư, khuyến nghị đầu tư, đề nghị hoặc chào mời cho bất kỳ giao dịch nào trong các công cụ tài chính. Trước khi đưa ra bất kỳ quyết định đầu tư nào, bạn nên tìm kiếm lời khuyên từ các cố vấn tài chính độc lập để đảm bảo bạn hiểu được các rủi ro.